پژوهش‌ها نشان میدهد آتش‌نشانان بیش از آنکه با آتش و حادثه رویارویی کنند، با تنش روانی و اضطراب دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
به گزارش شهرآرانیوز؛ آتش‌نشانان از جمله افرادی هستند که در جامعه امروز علاوه بر تحمل فشار‌های اقتصادی‌سیاسی مجبور به رویارویی با مسائلی هستند که هرروز روح و جسم آن‌ها را می‌فرساید و بیماری‌های متعددی را گریبان‌گیر آن‌ها می‌کند. آتش‌نشانان در طول شیفت کاری با اموری مواجه هستند که رویارویی با آن‌ها برای مردم در اندازه اندک نیز بیماری‌زاست؛ اموری همچون صدای زنگ حریق، استرس رانندگی و ترافیک، حوادث، استرس پاسخ‌گویی به بی‌سیم، استرس هنگام رسیدن به محل، دود و گاز‌های سمی، حرارت در محل آتش‌سوزی، تماس یا جذب مواد شیمیایی از طریق پوست، صدمات فیزیکی هنگام انجام وظیفه، پرتو‌های یون‌ساز، ترس و دلهره انجام بهینه عملیات، حفظ جان خود و همکاران، عوارض ناشی از وقوع انفجار در صحنه حادثه، ارگونومی وسایل، تجهیزات و ماشین‌آلات، حمل‌ونقل تجهیزات سنگین، انجام خدمت در شیفت ۲۴ ساعته و...
روز آتش‌نشانی بهانه‌ای شد تا به این وجه شغلی ۱۸۰۰ آتش‌نشان مشهدی نگاهی داشته باشیم که در ۵۳ ایستگاه کلانشهر سه‌و‌نیم‌میلیون‌نفری مشهد خدمت‌رسانی می‌کنند.
ورود به شرایطی که همه از آن فراری‌اند
کارشناس ارشد بازنشسته سازمان آتش‌نشانی مشهد، آتشپاد دوم دکتر محمدجواد قائمی، اهمیت کار یک آتش‌نشان را یک جمله می‌کند و می‌گوید: یک آتش‌نشان وارد شرایطی می‌شود که دیگران از آن فرار می‌کنند.
او با اشاره به گستردگی حوزه شغلی آتش‌نشانان می‌گوید: ماجرا فقط اطفای حریق نیست، گروه نجات آتش‌نشانی برای بیش از ۱۰۰ نوع حادثه اعزام می‌شود؛ این وظایف سنگین به‌خودی‌خود شرایط استرس‌زایی را پدید می‌آورد که یک آتش‌نشان باید آن را تحمل کند.
قائمی تفاوت سرانه ایستگاه‌های کنونی آتش‌نشانی شهر با استاندارد‌های معمول را نیز در این مسئله دخیل می‌داند و ادامه میدهد: طبق قانون به ازای هر ۵۰ هزار تا ۷۰هزار نفر جمعیت باید یک ایستگاه آتش نشانی وجود داشته باشد، اما وضعیت امروز در کلانشهر مشهد با آن فاصله دارد؛ کم بودن ایستگاه‌ها، فشار کار را روی نیرو‌های آتش‌نشان مضاعف می‌کند.
تناسب‌نداشتن خطرات شغلی و حقوق
کارشناس ارشد بازنشسته سازمان آتش‌نشانی مشهد با طرح سؤال درباره «تناسب حقوق و مزایای آتش‌نشانان با شأن و اهمیت کار، خطرات و آسیب‌های آن» اضافه می‌کند: در یک حریق به‌ظاهر ساده، علاوه بر استرس گرمایی، فضا مملو از گاز‌های سمی و خطرناکی مثل منوکسید کربن و سیانید هیدروژن است؛ از بین رفتن و ریختن ناگهانی دیوارها، سقف‌ها و کف‌ها هم صحنه‌های متواتری است که می‌تواند آتش‌نشانان را در دام آتش بیندازد؛ پای صحبت هرکدام از نیرو‌های آتش‌نشان بنشینید، خاطرات فراوانی از لمس این خطرات دارند و بسیاری از بازنشسته‌های سازمان، درگیر عوارض دوران خدمت هستند؛ ضمن اینکه شواهدی علمی وجود دارد که نشان میدهد کار به عنوان آتش‌نشان در ابتلا به سرطان ریه و بیماری‌های قلبی نقش دارد.
قائمی تصریح می‌کند: اگرچه جایگاه اجتماعی آتش‌نشانان و احترام عموم جامعه به این شغل، مایه دلگرمی است، اما زندگی حرفه‌ای یک آتش‌نشان با بحران‌های استرس‌زا احاطه شده است؛ یک نوع دور بی‌پایان انتظار و اضطراب؛ این است که فقط شادباش هرساله روز آتش‌نشان، دردی از درد‌های این جمعیت فداکار درمان نخواهد کرد و باید به شرایط شغلی آن‌ها بیشتر رسیدگی شود.
آتش‌نشانان باید امنیت اقتصادی داشته باشند
درهمین‌راستا یک روان‌شناس در گفتگو با ایسنا می‌گوید: در مدیریت شغلی بحثی با عنوان استرس شغلی وجود دارد و معمولا از این مشاغل به عنوان مشاغل سخت و زیان‌آور یاد می‌شود که شغل آتش‌نشان‌ها نیز یکی از این موارد است و براساس معیار‌هایی که سازمان‌های جهانی بهداشت، از بهداشت روانی و جسمانی کارکنان مشاغل سخت ارائه می‌دهند، کشور‌ها باید شیوه‌نامه‌های خاصی را در ارتباط با این مشاغل رعایت کنند.
دکتر ناصر قاسم‌زاد درباره آسیب‌های روانی شغل آتش‌نشانان اضافه می‌کند: علاوه بر مشکلات جسمی، مواردی نظیر استرس، افسردگی، وسواس ایمنی، کاهش تاب‌آوری روانی و... آتش‌نشانان و حتی خانواده‌های آنان را تحت‌تأثیر قرار میدهد که لازم است مرتب دراین‌باره تحت پایش قرار گیرند.
او با تأکید بر استرس و تحلیل انرژی روانی و جسمانی در مشاغل سخت ادامه میدهد: تأمین اجتماعی کارکنان مشاغل سخت شامل چندبخش است؛ یکی از این موارد امنیت اقتصادی آن‌هاست؛ امنیت اقتصادی این افراد یعنی میزان درآمد کارکنان باید پاسخ‌گوی هزینه‌های استاندارد شهر محل سکونتشان باشد؛ برای مثال اکنون در آمد کمتر از ۹میلیون تومان برای خانواده‌ای سه‌نفره مشکلاتی را ایجاد می‌کند و یک آتش‌نشان نباید درآمدی کمتر از این مقدار داشته باشد.
او می‌گوید: بحث دیگر در حوزه تأمین اجتماعی این افراد بیمه سلامت آن‌هاست که باید پاسخ‌گوی بیماری‌های آن‌ها باشد؛ بنابراین این افراد و خانواده‌هایشان باید از مزایای بیمه‌ای مناسب نیز برخوردار باشند تا اگر خدای نکرده در حین کار دچار مشکل جسمی یا حتی روحی شدند، برای درمانش دچار مشکلات اقتصادی نشوند.
تداوم توجه به بهداشت روان آتش‌نشانان
این روان‌شناس با بیان اینکه جای توجه به بهداشت روان آتش‌نشانان در بیشتر برنامه‌ریزی‌ها خالی است، می‌گوید: باید در نظر گرفت که پایداری خدمات مشاغل سخت نیازمند بازسازی جسمی و روحی افراد و حمایت روانی آن‌هاست؛ در مراحل اولیه استخدام برخی تست‌های اولیه در زمینه بهداشت روان انجام می‌شود، اما این تست‌ها باید در روز‌های عادی سال هم انجام شود و تحت پوشش بیمه و رایگان باشد.
قاسم‌زاد با بیان اینکه باید با روش‌های آکادمیک روز جامعه جهانی، امید به زندگی، اشتغال و خدمت را در آتش‌نشانان زنده نگه داریم، اضافه می‌کند: به نظر می‌رسد باید شیوه‌نامه‌های کاری و حمایتی برای مشاغل سختی مثل آتش‌نشان‌ها تنظیم شود و مدیران خود را موظف بدانند تا در مدیریت‌های جدید نیز آن را اجرا کنند؛ با تعیین این شیوه‌نامه که رفاه، امنیت‌های اقتصادی، شغلی، بیمه‌ای و بهبود روند رشد جامعه را در نظر می‌گیرد و مناسب با شرایط جامعه نیز به‌روزرسانی می‌شود، می‌توان تغییرات مثبتی ایجاد کرد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
